Nhiều người ở VN nghĩ rằng phần lớn tiến sĩ ở các nước phương Tây làm trong đại học. Ông Phạm Vũ Luận cũng nghĩ thế khi ông nói “Ở Mỹ, tiến sĩ chỉ làm việc trong các viện nghiên cứu, trường học. Còn ở Việt Nam, đang có xu hướng phổ cập tiến sĩ, thạc sĩ” (1). Nhưng tôi nghĩ thực tế không phải vậy.
Ở các nước tiên tiến đang có một sự khủng hoảng đào tạo tiến sĩ. Đào tạo nhiều quá, nhưng không có việc làm và tương lai cho họ. Trong thời gian 2005-2009, chỉ Mĩ “sản xuất” ra hơn 100,000 tiến sĩ (chiếm 12% tổng số tiến sĩ trên thế giới), nhưng trong cùng thời gian đó, đại học Mĩ chỉ có 16,000 vị trí giáo sư. Ở Canada, năm 2007 sản suất ra 4000 tiến sĩ, nhưng đại học chỉ có 2616 vị trí trống cấp giáo sư.
Do đó, phần lớn tiến sĩ phải lây lất làm postdoc (hậu tiến sĩ), thất nghiệp, hay bỏ thế giới khoa học. Thật vậy, một cuộc điều tra ở Mĩ cách đây không lâu cho thấy gần 55% tiến sĩ làm trong các công ti kĩ nghệ; trong số này khoảng 30% làm nghiên cứu, phần còn lại làm về quản lí và việc khác không cần trình độ tiến sĩ.
Do đó, đừng nghĩ rằng đa số tiến sĩ ở Mĩ làm trong đại học hay viện nghiên cứu. Con đường từ tiến sĩ đến vị trí postdoc đã gian nan, nhưng từ postdoc đến vị trí giáo sư ngạch 1 (assistant professor) càng gian nan hơn (2). Điều này dẫn đến con đường khác cho tiến sĩ là làm việc trong kĩ nghệ. Thật ra, làm việc cho các tập đoàn lớn còn có nhiều bổng lộc hơn và có khi hào hứng hơn là làm việc cho đại học.
---
(1) http://tuoitre.vn/Giao-duc/623929/nhon-nhao-nhu-dao-tao-tien-si.html
(2) Ở Mĩ có 3 ngạch giáo sư: assistant professor, associate professor, và full professor.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét