Bài 88
Đồng Tước đài
銅雀臺 | Đồng Tước đài |
一世之雄安在哉， | Nhất thế chi hùng an tại tai, |
古人去兮今人來。 | Cổ nhân khứ hề kim nhân lai. |
但見江邊銅雀臺。 | Đãn kiến giang biên Đồng Tước đài. |
臺基雖在已傾圮， | Đài cơ tuy tại dĩ khuynh bĩ, |
陰風怒號秋草靡。 | Âm phong nộ hào thu thảo mĩ. |
玉龍金鳳盡茫茫， | Ngọc Long 2, Kim Phượng 3 tận mang mang, |
何況臺中歌舞妓。 | Hà huống đài trung ca vũ kỹ. |
斯人盛時誰敢當， | Tư nhân thịnh thời thuỳ cảm đương, |
眇視皇帝凌侯王。 | Miễu thị hoàng đế lăng hầu vương |
只恨層臺空律屼， | Chỉ hận tằng đài không luật ngột, |
小喬終老嫁周郎。 | Tiểu Kiều 4 chung lão giá Chu Lang. |
一朝大限有時至， | Nhất triêu đại hạn hữu thì chí, |
尚食奏歌圖悅鬼。 | Thượng thực tấu ca đồ duyệt quỷ 5. |
分香賣履苦叮嚀， | Phân hương mại lí khổ đinh ninh, |
落落丈夫何爾爾。 | Lạc lạc trượng phu hà nhĩ nhĩ. |
奸雄別自有機心， | Gian hùng biệt tự hữu cơ tâm, |
不是鳴哀兒女氣。 | Bất thị minh ai nhi nữ khí. |
千機萬巧盡成空， | Thiên cơ vạn xảo tận thành không, |
終古傷心漳江水。 | Chung cổ thương tâm Chương Giang 6 thuỷ. |
我思古人傷我情， | Ngã tư cổ nhân thương ngã tình, |
徘徊俯仰悲浮生。 | Bồi hồi phủ ngưỡng bi phù sinh |
如此英雄且如此， | Như thử anh hùng thả như thử, |
況乎寸功與薄名。 | Huống hồ thốn công dữ bạc danh. |
人間勳業若長在， | Nhân gian huân nghiệp nhược trường tại, |
此地高臺應未傾。 | Thử địa cao đài ưng vị khuynh |
Dịch nghĩa: Đài Đồng Tước
Anh hùng một thuở nay ở đâu ?
Người xưa đã qua, ôi! người nay tới
Chẳng thấy Nguỵ Vũ đế trong thành Nghiệp
Chỉ thấy đài Đồng Tước ở bên sông
Nền đài tuy còn, nhưng đã nghiêng đổ
Gió lạnh thét gào, cỏ thu tàn úa
Lầu Ngọc Long, Kim Phụng cũng mịt mờ dấu vết
Huống chi ca nhi, vũ nữ trong đài
Người ấy lúc thịnh, ai dám chống lại?
Coi thường vua, lấn lướt vương hầu
Chỉ hận mấy tầng lầu cao sừng sững
Mà nàng Tiểu Kiều đến già vẫn là vợ Chu Lang
Một sớm mai hạn lớn xảy đến
Dâng thức ăn, đàn hát mong làm vui hồn ma
Chia hương, bán giày, khổ tâm dặn dò
Bậc trượng phu tài ba lỗi lạc mà sao như thế ?
Kẻ gian hùng riêng có mưu kế trong lòng
Chẳng phải kêu thương uỷ mị như tính khí đàn bà ?
Rốt cuộc muôn khéo nghìn khôn cũng thành không tất cả
Từ ngàn xưa đau lòng nước sông Chương
Ta nghĩ đến người xưa mà xót nỗi mình
Bồi hồi ngẩng lên cúi xuống, thương kiếp phù sinh
Anh hùng đến như thế mà như thế
Huống chi những kẻ có chút công nhỏ mọn, danh vọng mỏng manh
Nghiệp lớn ở đời nếu còn mãi
Thì toà đài cao ở đất này đã chưa đổ
Người xưa đã qua, ôi! người nay tới
Chẳng thấy Nguỵ Vũ đế trong thành Nghiệp
Chỉ thấy đài Đồng Tước ở bên sông
Nền đài tuy còn, nhưng đã nghiêng đổ
Gió lạnh thét gào, cỏ thu tàn úa
Lầu Ngọc Long, Kim Phụng cũng mịt mờ dấu vết
Huống chi ca nhi, vũ nữ trong đài
Người ấy lúc thịnh, ai dám chống lại?
Coi thường vua, lấn lướt vương hầu
Chỉ hận mấy tầng lầu cao sừng sững
Mà nàng Tiểu Kiều đến già vẫn là vợ Chu Lang
Một sớm mai hạn lớn xảy đến
Dâng thức ăn, đàn hát mong làm vui hồn ma
Chia hương, bán giày, khổ tâm dặn dò
Bậc trượng phu tài ba lỗi lạc mà sao như thế ?
Kẻ gian hùng riêng có mưu kế trong lòng
Chẳng phải kêu thương uỷ mị như tính khí đàn bà ?
Rốt cuộc muôn khéo nghìn khôn cũng thành không tất cả
Từ ngàn xưa đau lòng nước sông Chương
Ta nghĩ đến người xưa mà xót nỗi mình
Bồi hồi ngẩng lên cúi xuống, thương kiếp phù sinh
Anh hùng đến như thế mà như thế
Huống chi những kẻ có chút công nhỏ mọn, danh vọng mỏng manh
Nghiệp lớn ở đời nếu còn mãi
Thì toà đài cao ở đất này đã chưa đổ
Dịch thơ: Đài Đồng Tước
Anh hùng một thuở nay đâu
Người xưa đã khuất người sau nối đời
Ngụy Vũ Đế mất lâu rồi
Còn đài Đồng Tước bên ngoài bờ sông
Nền đài đó mạch long tường đổ
Gió rét gào tàn úa cỏ thu
Ngọc Long, Kim Phụng mịt mờ
Nào đâu vũ nữ ca nhi trong đài ?
Người lúc thịnh không ai dám ngược
Coi thường vua lấn lướt vương hầu
Hận là sừng sững tầng lâu
Tiểu Kiều vẫn vợ họ Châu trọn đời
Vào một buổi sớm mai ngài mất
Dặn cúng dâng đàn hát cho ma
Chia giày, phấn sáp…dặn dò
Trượng phu lỗi lạc vẫn như thế à?
Kẻ gian hùng mưu ma chước quỷ
Không kêu than ủy mị đàn bà
Nghìn khôn khéo cũng ra ma
Chỉ làm đau khúc ruột rà sông Chương
Nghĩ người xưa lại tự thương
Bồi hồi cúi ngẩng ngổn ngang sự đời
Anh hùng đến thế cũng thôi
Huống chi những kẻ nhỏ nhoi phận hèn
Nếu như nghiệp lớn vững bền
Đài Đồng Tước đã còn bên sông này.
Đỗ Đình Tuân
(dịch thơ)
Chú thích:
*Đồng Tước đài:đài do Tào Tháo xây ở Nghiệp 鄴 quận làm chỗ vui chơi.
1. Tức Tào Tháo 曹操 (155-220), tự là Mạnh Đức 孟德, thời Kiến An có công thống nhất bắc Trung quốc, làm quan đến chức thừa tướng, phong Nguỵ Vương 魏王. Sau khi Tào Tháo chết, con là Tào Phi 曹丕 phế bỏ nhà Hán, lên làm vua, truy tôn là Nguỵ Vũ Đế 魏武帝.
2. Ngọc Long, Kim Phượng: tên hai lầu ở hai bên đài Đồng Tước.
3. Ngọc Long, Kim Phượng: tên hai lầu ở hai bên đài Đồng Tước.
4. Vợ của Chu Du 周瑜, đô đốc quân Ngô. Khổng Minh 孔明 khích Chu Du đánh Tào Tháo 曹操, xuyên tạc bài phú của Tào Thực 曹植 (con Tào Tháo đọc cho Du nghe, nói là Tào Tháo xây đài Đồng Tước để bắt hai chị em Đại Kiều (vợ Tôn Sách 孫策) và Tiểu Kiều (vợ Chu Du 周瑜) đem về nhốt Chu Du nổi giận quyết đánh, diệt tám mươi vạn quân Tào ở trận Xích Bích 赤壁.
5. Lúc sắp chết, Tào Tháo dặn các tì thiếp hằng ngày phải cúng các món Tào Tháo thích ăn khi còn sống và có nữ nhạc múa hát để làm vui. Tào Tháo lại chia phấn sáp, giày thêu cho các tỳ thiếp để họ bán lấy tiền khi túng thiếu.
6. Sông phát nguyên từ Phúc Kiến 福建, chảy qua huyện Lâm Chương.
22/7/2014
Đỗ Đình Tuân
Đỗ Đình Tuân
0 nhận xét:
Đăng nhận xét