Bài 114
Á Phụ mộ
亞父墓 | Á Phụ mộ |
眼看霸上五雲浮， | Nhãn khan Bá Thượng 1 ngũ vân phù, |
汲汲方圖一擊謀。 | Cấp cấp phương đồ nhất kích mưu. |
但得此心無負楚， | Đãn đắc thử tâm vô phụ Sở 2, |
不知天命已歸劉。 | Bất tri thiên mệnh dĩ quy Lưu 3. |
伯圖泯滅千年後， | Bá đồ 4 mẫn diệt thiên niên hậu, |
古墓荒涼三尺秋。 | Cổ mộ hoang lương tam xích thu. |
多少一心忠所事， | Đa thiểu nhất tâm trung sở sự, |
每為天下笑其愚。 | Mỗi vi thiên hạ tiếu kỳ ngu 5. |
Dịch nghĩa; Mộ Á Phụ
Mắt đã trông thấy mây năm sắc nổi trên đất Bá Thượng
Mà còn nhất định gấp rút lo mưu chước đánh kẻ thù
Lòng này chỉ mong khỏi phụ nước Sở
Chẳng cần biết mệnh trời đã về họ Lưu
Sau nghìn năm nghiệp bá đã tan tành
Ngôi mộ cổ ba thước lạnh lẽo trong khí thu hoang lạnh
Bao kẻ một lòng trung với người mình phụng sự
Thường làm cho thiên hạ cười rằng ngu
Mà còn nhất định gấp rút lo mưu chước đánh kẻ thù
Lòng này chỉ mong khỏi phụ nước Sở
Chẳng cần biết mệnh trời đã về họ Lưu
Sau nghìn năm nghiệp bá đã tan tành
Ngôi mộ cổ ba thước lạnh lẽo trong khí thu hoang lạnh
Bao kẻ một lòng trung với người mình phụng sự
Thường làm cho thiên hạ cười rằng ngu
Dịch thơ: Mộ Á Phụ
Năm sắc mây trên Bá Thượng rồi
Còn lo mưu chước đánh nhau chơi
Trong lòng những nghĩ trung cùng Sở
Đâu biết họ Lưu có Mệnh Trời
Nghìn năm nghiệp Bá tan tành cả
Ba thước mồ hoang lạnh lẽo thôi
Bao kẻ lòng trung thờ một chúa
Mà sau thiên hạ vẫn chê cười.
Đỗ Đình Tuân
(dịch thơ)
Chú thích
*Á Phụ: dưới cha một bậc, cũng như chú, tiếng tôn xưng Phạm Tăng 范增. Phạm Tăng giúp Hạng Vũ 項羽 dựng nghiệp bá. Hạng Vũ kính trọng như cha chú, thường gọi là Á Phụ. Trong bữa yến tại Hồng Môn, Phạm Tăng khuyên Hạng Vũ giết Lưu Bang 劉邦 để trừ hậu hoạ. Hạng Vũ không nghe, sau lại nghe bọn phản gián, đem lòng nghi kỵ, tước bỏ hết quyền hành của Phạm Tăng. Phạm Tăng giận bỏ về, đến Bành Thành bị ưng thư nơi hậu bối, không chữa khỏi phải chết.
*Á Phụ: dưới cha một bậc, cũng như chú, tiếng tôn xưng Phạm Tăng 范增. Phạm Tăng giúp Hạng Vũ 項羽 dựng nghiệp bá. Hạng Vũ kính trọng như cha chú, thường gọi là Á Phụ. Trong bữa yến tại Hồng Môn, Phạm Tăng khuyên Hạng Vũ giết Lưu Bang 劉邦 để trừ hậu hoạ. Hạng Vũ không nghe, sau lại nghe bọn phản gián, đem lòng nghi kỵ, tước bỏ hết quyền hành của Phạm Tăng. Phạm Tăng giận bỏ về, đến Bành Thành bị ưng thư nơi hậu bối, không chữa khỏi phải chết.
1.Ở phía đông huyện Tràng An, thuộc tỉnh Thiểm Tây. Lưu Bang đóng quân ở đó. Người ta thấy có đám mây năm sắc nổi như con rồng uốn khúc. Phạm Tăng bảo cùng Hạng Vũ rằng đó là điềm báo trước Lưu Bang sẽ được thiên hạ.
2+3: Sở, Lưu: Hạng Vũ làm vua nước Sở, gọi là Sở Bá Vương 楚霸王. Lưu Bang, người đất Bái, tục gọi là Bái Công 沛公, khởi nghĩa chống Tần cùng Hạng Vũ, rồi sau cùng Hạng Vũ tranh hùng.
4. Cũng như bá ngiệp. Chỉ sự nghiệp của Hạng Vũ nhờ sức của Phạm Tăng gây dựng nên.
5. Cười người không biết xét lẽ thiệt hơn cứ khư khư giữ lòng trung thuỷ.
2+3: Sở, Lưu: Hạng Vũ làm vua nước Sở, gọi là Sở Bá Vương 楚霸王. Lưu Bang, người đất Bái, tục gọi là Bái Công 沛公, khởi nghĩa chống Tần cùng Hạng Vũ, rồi sau cùng Hạng Vũ tranh hùng.
4. Cũng như bá ngiệp. Chỉ sự nghiệp của Hạng Vũ nhờ sức của Phạm Tăng gây dựng nên.
5. Cười người không biết xét lẽ thiệt hơn cứ khư khư giữ lòng trung thuỷ.
29/7/2014
Đỗ Đình Tuân
Đỗ Đình Tuân
0 nhận xét:
Đăng nhận xét