Bài hát tặng bạn ngày chủ nhật: Câu hò trên bến Hiền Lương

Nghe tin nhạc sĩ Hoàng Hiệp đang chống chọi với cơn thập tử nhất sinh trong bệnh viện, tôi chỉ cầu mong cho ông vượt qua được cái ngưỡng tai quái của tạo hóa lần này, để sống thêm nữa mà thụ hưởng ơn đời. Với một người có quá nhiều đóng góp cho cuộc sống như ông, điều mong mỏi đó là hợp lẽ, đạo lý.

Nhạc sĩ Hoàng Hiệp tên thật là Lưu Trần Nghiệp, sinh năm 1931 quê tại xã Mỹ Hiệp, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Điều khá thú vị là tôi khá rành rẽ vùng này bởi xã quê vợ tôi cũng cùng huyện Chợ Mới, chỉ cách xã Mỹ Hiệp quê ông vài cây số. Mỗi lần về đó tôi đều được nghe những chuyện bộc lộ niềm tự hào của người xứ Chợ Mới về những nhân vật nổi tiếng đã sinh ra từ đây, trong đó nhiều nhất là phát ở lĩnh vực văn học nghệ thuật.

Hoàng Hiệp tham gia kháng chiến chống Pháp, sau đó đi tập kết ra Bắc. Ông nổi danh ngay từ sáng tác có thể nói là đầu tiên, ca khúc Câu hò trên bến Hiền Lương, viết chung với nhạc sĩ Đằng Giao. Điều lạ là sau này hình như người ta chỉ nhắc đến Hoàng Hiệp mà ít khi nêu tên vị nhạc sĩ viết cùng ông. Tôi có nghe kể chính Hoàng Hiệp có lần phải lên tiếng đề nghị đừng để ông đứng tên một mình, như thế không phải đạo. Và điều lạ nữa là cái tên ban đầu của bài hát Câu hò trên bến Hiền Lương do hai ông đặt đã bị người ta, chả biết từ bao giờ, rất tùy tiện vô lý, đổi thành Câu hò bên bến Hiền Lương hoặc Câu hò bên bờ Hiền Lương. Có lẽ biết thân biết phận không thể làm gì được bộ máy tuyên truyền nên hai tác giả đành ngậm ngùi chấp nhận.

Nhạc sĩ Hoàng Hiệp là một trong số ít sáng tác cực khỏe trong thời chống Mỹ cũng như hòa bình sau này. Nếu có gọi ông là đô lực nhạc sĩ hoặc cây đại thụ âm nhạc kháng chiến và cách mạng cũng không có gì quá đáng. Trong đội ngũ nhạc sĩ cùng thời, chẳng mấy ai viết được nhiều bài hay, được công chúng nghe nhạc mến mộ nồng nhiệt như ông. Ông là tay phổ nhạc số 1, khó ai bì kịp. Nhiều bài thơ nhờ nhạc Hoàng Hiệp mà có sức sống, lan tỏa, lâu bền. Dù thuộc dòng nhạc chính thống cách mạng nhưng bài hát của ông không lên gân gào thét mà trái lại rất trữ tình, sâu lắng. Có thể kể ra đây những tác phẩm tiêu biểu như: Câu hò trên bến Hiền Lương, Ngọn đèn đứng gác, Trường Sơn Đông-Trường Sơn Tây, Nhớ về Hà Nội, Viếng lăng Bác, Khúc thơ tình người lính biển, Trở về dòng sông tuổi thơ, Mùa chim én bay, Lá đỏ, Đất quê ta mênh mông, Cô gái vót chông, Con đường có lá me bay... Một gia tài thật đồ sộ, quý giá. Tôi chợt nghĩ sao thành phố Long Xuyên không phá cách đặt ngay cho một con đường nào đó mang tên ông như sự trân trọng, ghi nhận người con tài hoa của mảnh đất này.

Người hát bài Câu hò trên bến Hiền Lương cùng thuộc diện hay nhất là hai ca sĩ nổi tiếng Tân Nhân và Thanh Huyền. Nhưng tôi thích Tân Nhân hơn vì theo tôi, bà đã chuyển tải được gần như tuyệt đối nỗi lòng mà các tác giả gửi gắm trong từng lời, từng giai điệu. Còn bởi lẽ Tân Nhân cũng là người trong cuộc "ngày Bắc đêm Nam", một phần đời mình đang cách núi cách sông. "Thuyền ơi có nhớ bến chăng/ Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền/ Nhắn ai xin nhớ câu nguyền/ Qua cơn bão tố vững bền lòng son". Và tôi cứ nghĩ hay là Hoàng Hiệp-Đằng Giao viết Câu hò trên bến Hiền Lương chính từ những tiếng lòng giằng xé, tha thiết yêu thương sâu thẳm trong tâm hồn người nữ ca sĩ ấy.

Chỉ tiếc là audio clip bài này do Tân Nhân thể hiện chưa có bản định dạng phù hợp cho phép tải lên blog nên chúng ta hãy cùng nghe bản của ca sĩ Thanh Huyền, cũng rất hay. Chừng nào có bản do ca sĩ Tân Nhân hát, tôi sẽ bổ sung để các bạn thưởng thức.

Xin cám ơn nhà sưu tầm Quốc Việt (QV75).

Chúc ngày chủ nhật dịu dàng đầu tiên của năm mới đến với tất cả mọi người.

5.1.2013
Nguyễn Thông

1.
Bên ven bờ Hiền Lương chiều nay ra đứng trông về
Mắt đượm tình quê đôi mắt đượm tình quê
Xa xa đoàn thuyền Nam, buồm căng theo gió xuôi dòng
Bỗng trong sương mờ, không gian trầm lắng nghe câu hò
Hò ơ… ơ…
Thuyền ơi, thuyền ơi có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
Nhắn ai xin giữ câu nguyền
Qua cơn bão tố (ơ ơ) vững bền lòng son
Ơi câu hò chiều nay, sao nghe nặng tình ai
Hay là em bên ấy trong phút giây nhớ nhung trào sôi
Gửi lời tin trong gió qua mấy câu thiết tha hò ơ…

2
Trông qua rặng Trường Sơn, miền quê xa khuất chân trời
Mây lặng lờ trôi mây đen lặng lờ trôi
Xa xa một đàn chim, sổ mây dang cánh lưng trời
Hỡi chim hãy dừng cho ta gửi tới phương xa vời.
Hò ơ… ơ…
Dù cho, dù cho bến cách sông ngăn
Dễ gì chặn được duyên anh với nàng
Xé mây cho ánh trăng vàng
Khai sông nối bến cho nàng về anh
Ơi câu hò chiều nay, sao mang nặng tình ai
Nơi miền quê xa ấy em có thấu cho chăng lòng anh
Tình này ta xây đắp nên thủy chung quyết không hề phai.

Share on Google Plus

About Unknown

Bài viết này được chia sẻ bởi Unknown.