Lời khuyên của Quản Di Ngô

Quản Di Ngô, tức Quản Trọng, một con người lẫy lừng thời Chiến quốc.

Tác phẩm Đông chu liệt quốc của Phùng Mộng Long kể rằng Quản Trọng và Bão Thúc Nha kết làm anh em. Họ dự tính trong hai công tử con vua lúc bấy giờ thế nào cũng phải có một kẻ kế vị nên bàn nhau mỗi người giúp một bên, về sau bên nào nối ngôi thì người đắc ý tiến cử cho người kia. Vậy là Quản Trọng thờ công tử Củ, còn Bão Thúc Nha thờ công tử Tiểu Bạch (đều là con của Tề Tương công). Một lần hai công tử đánh nhau giành ngôi, Quản Trọng bắn một phát tên trúng ngay đai gấm của Tiểu Bạch, nhờ Bão Thúc Nha cứu mà thoát chết, nhưng Tiểu Bạch căm lắm, thề bắt được Di Ngô sẽ xả thịt ăn sống. Sau Tiểu Bạch được quần thần phò tá, lên ngôi, tức Tề Hoàn công. Công tử Củ bị giết, Quản Trọng bị giải về kinh.

Nhớ lại hẹn ước xưa, Bão Thúc Nha tiến cử bạn cho nhà vua. Tề Hoàn công vẫn nhớ thù xưa, không chịu. Bão Thúc Nha bảo nếu chúa công muốn làm bá chủ thiên hạ thì phải dùng Quản Trọng, đừng vì tiểu tiết mà bỏ cả sự nghiệp. Hoàn công là ông vua thông minh, biết dùng người nên sai người triệu Quản Di Ngô vào. Thúc Nha can, rằng với hiền tài như Quản Trọng thì nhà vua cần chọn ngày tốt và phải thân hành đến đón. Hoàn công cũng nghe theo, tắm gội sạch sẽ, mũ áo cẩn thận đến rước Di Ngô, mời ngồi lên ghế trên. Quản Trọng không dám, vua bảo: ta muốn hỏi ngươi một điều, nhà ngươi có ngồi thì ta mới dám thưa chuyện.

Sau khi yên vị đâu đấy, vua nói:
-Ta đây mới lên nối ngôi, lòng dân chưa định, thế nước chưa yên, nay muốn chỉnh đốn lại, để gây nên được rường mối thì phải làm điều gì trước?
Di Ngô thưa:
-Lễ nghĩa liêm sỉ đã là 4 điều cốt yếu trong nước, nếu 4 điều ấy không giữ được thì nước tất mất. Nay chúa công muốn chỉnh đốn lại rường mối thì nên giữ 4 điều ấy trong lúc trị dân.
Tề Hoàn công tiếp:
-Làm thế nào mà trị dân được?
Quản Trọng thưa:
-Muốn trị dân thì trước hết phải yêu dân.
Tề Hoàn công lại hỏi:
-Cái đạo yêu dân như thế nào?
Quản Trọng:
-Yêu dân thì phải dạy dân lấy đạo thân ái, nghĩ cách giúp đỡ dân, giảm bớt thuế má cho dân, lấy đức mà trị, cần lắm mới dùng hình phạt, khiến dân được no ấm, đầy đủ. Đó là cái đạo yêu dân vậy.
Tề Hoàn công bằng lòng lắm, lập tức cử Quản Trọng làm tể tướng. Từ bấy nước Tề ngày càng cường thịnh, chư hầu tuân phục, vua dân một lòng để lại tiếng tốt vang lừng trong lịch sử.

Mấy ngàn năm đã trôi qua, đạo thân dân của Quản Trọng vẫn là bài học lớn cho những nhà lãnh đạo thời nay. Người toàn vẹn như Quản Di Ngô có thể hiếm nhưng không phải là không có, tuy nhiên làm vua mà biết lắng nghe, trọng người hiền tài, chăm sóc nhân dân như Tề Hoàn công thì lúc này chả thấy một ai.

28.11.2012
Nguyễn Thông

Share on Google Plus

About Unknown

Bài viết này được chia sẻ bởi Unknown.